DAMARLARIN YAPISI
ATARDAMARLARIN ( ARTER) YAPISI
Kalp ve dolaşım sistemi kardiyovasküler sisteminizi oluşturur. Kalp, vücuttaki organ, doku ve hücrelere kanı iten bir pompa gibi çalışır. Kan, her hücreye oksijen ve besin maddeleri gönderir ve bu hücreler tarafından kullanılan besin ve oksijen sonucu oluşan karbondioksit ve atıklar ise tekrar kan yoluyla kalbe geri getirilir. Vücutta sadece pulmoner arter oksijence fakir (kirli) kan taşır. Pulmoner arter kalpten aldığı kirli kanı akciğerlere taşımada görevlidir. Besin ve oksijen taşıyan kan, kalpten vücuda arterler, arterioller ve kılcal damarlardan oluşan karmaşık bir ağ yoluyla taşınır. Bu ağ yapısı vücudumuzun atardamar (arteriyel) sistemidir.
Arterler oldukça elastik yapıda damarlardır. Vücuttaki en büyük ana arter aorttur. Diğer arterler aort damarından çıkarak vücuda dağılırlar. Tüm kan damarları, içindeki kan hücrelerini tutan ve pıhların oluşumunu önleyen, endotel olarak bilinen ince bir epitel tabakasıyla kaplıdır. Sağlıklı bir arterin iç yüzeyi pürüzsüz yapıdadır.
Arterler, yüksek kuvvetli kan basıncıyla karşı karşıyadır, çünkü kan, bütün vücuda iletilebilmesi için büyük bir basınçla kalpten itilir. Bu basınca dayanmak için atardamar duvarları diğer vücudun diğer damarlarına oranla daha kalın, daha elastik ve daha kaslıdır. Küçük arter duvarlarının yapısı daha kaslıdır. Bu küçük arterlerin duvarlarındaki düz kaslar, kan akışını düzenlemek için kasılır veya genişler. Böylelikle vücut, çeşitli koşullar altında vücudun farklı bölgelerine ne kadar kan aktığını denetler. Kan akımının düzenlenmesi kan basıncını da etkiler.
Arterlerin uçlarından ayrılan ve kılcal damarlara kan sağlayan küçük arterlere arteriol denir. Arterioller sayıca fazla olmaları, daha az hacimde kan taşımaları ve kalbin doğrudan basıncına olan uzaklığı nedeniyle arterlere göre daha düşük kan basıncı ile karşı karşıyadırlar. Arteriol duvarları arterlerden çok daha incedir. Mikrodolaşımda hayati bir rol oynarlar. Mikrodolaşım, arteriollerden, kılcal damarlara ve oradan da venüllere (en küçük toplardamarlar) kadar olan kan dolaşımı ile ilgilidir.