Soğuk havaların hâkim olduğu kış günlerinde kalp ve damar hastalarının daha dikkatli olması gerekiyor. Yapılan çeşitli çalışmalar, soğuk kış aylarında kalp krizi, inme ve bunlara bağlı ölüm oranlarında artma olduğunu gösteriyor.

Soğuk hava, kan damarlarının büzülerek daralmasına ve böylece kan akışının azalarak, dokulara daha az oksijen gönderilmesine neden olur. Aynı zamanda kan basıncı artar. Ayrıca kan pıhtısı oluşumu soğuk havalarda artma eğilimindedir. Kış ayları grip vakalarının sık görüldüğü aylardır ve hemen grip sonrası görülen kalp krizlerindeki artışı gösteren çalışmalar bulunmaktadır.

Peki bu soğuk havalarda nasıl davranmalıyız ?

Bu sorunun cevabı kişiden kişiye değişmekle birlikte, kalp ve damar hastaları daha dikkatli olmalıdır. Kalp hastalığı, oldukça sessiz gelişebilir ve bir kriz yaşayana kadar sizde bir problem olduğunun farkında olmayabilirsiniz. Sigara kullanıcıysanız, sağlıksız besleniyor ve hareketsiz bir yaşam sürüyorsanız, ailenizde kalp ve damar hastalığı öyküsü varsa daha tedbirli davranmanız gerekebilir.

Kış aylarında, kalp ve damar hastalıkları ile ilgili riskleri arttırabilecek tek faktör soğuk hava değildir.

Bunun yanında mevsimsel alışkanlıklar da kardiyovasküler olayların gelişmesinde rol oynar. Kış aylarında, daha hareketsiz olmak, daha fazla ve kalorili beslenmek, daha az sıvı tüketimi, riskleri arttıran mevsimsel faktörler arasındadır.

Bir başka mevsimsel faktör ise, insanlar üzerinde pozitif etkisi olan güneş ışığının eksikliğidir. Karanlık bir hava, kişilerde hareket etme hevesinin kırılmasına, ve bazı kimselerde stres düzeyinin artmasına ve depresyon belirtileri görülmesine neden olabilir. Stres ve koroner kalp hastalığı arasında bir ilişki bulunduğu bilinmektedir.

Yine başka bir ciddi faktör ise kış aylarında daha fazla maruz kalınan kirli havadır. Kış aylarında hareketsiz kalmak yerine, kapalı alanlarda egzersiz yapılması daha uygundur. Özellikle şehir merkezlerinde ya da kömür ve odun yakılarak ısınılan bölgelerde, kirli havanın solunması büyük risk taşır. Ayrıca, egzersiz yaparken vücudun oksijen ihtiyacı artar. Soğuk hava ise, dokulara iletilen oksijen miktarını azaltır. Bu çift yönlü etki nedeniyle kalbiniz daha fazla yük altına girer.

Kalp- damar hastaları ve yüksek risk taşıyan kişiler, soğuk havalarda daha dikkatli olmalı ve kendilerini korumalıdırlar. Hava sıcaklıkları değiştirebileceğiniz bir faktör değildir, ancak sigarayı bırakmak, daha aktif olmak, sağlıklı beslenmek, stresle baş etmek, kilo kontrolü gibi faktörler sizin elinizdedir.

Kaynaklar:

Relation of Total and Cardiovascular Death Rates to Climate System, Temperature, Barometric Pressure, and Respiratory Infection – American Journal Of Cardiology

Mean air temperature as a risk factor for stroke mortality in Sao Paulo, Brazil – International Journal of Biometeorology

Rapid weather changes are associated with increased ischemic stroke risk: a case-crossover study – European Journal of Epidemiology