Düzenli Egzersizin Bağırsak Bakterileri Üzerindeki Olumlu Etkisi

Egzersiz, insan mikrobiyomunu hastalıklarla mücadele edecek şekilde geliştirmeye katkıda bulunur.

Bu cümleyi destekleyen çalışma Illinois Üniversitesi’nde (Urbana-Champaign) yapıldı ve Nisan 2018’de Amerikan Spor Hekimliği Koleji’ne ait Medicine and Science in Sports and Exercise adlı dergide yayınlandı. Yapılan çalışmanın sonuçları, egzersizin insan mikrobiyomundaki yararlı değişikliklerle ilişkili olduğunu gösterdi.

İnsan vücudunda yaşayan pek çok bakteri bulunur ve bunların büyük bir çoğunluğu faydalı bakterilerdir. Bu vücudumuzdaki bakteriler topluluğu mikrobiyota , mikrobiyotanın sahip olduğu genetik materyal mikrobiyom olarak adlandırılır. Vücudumuzda bulunan bakterilerin sayısı kendi hücrelerimizin sayısından yaklaşık 10 kat fazladır. Bakterilerin en fazla bulunduğu organ bağırsaklarımızdır. Bu nedenle bağırsak mikrobiyotasındaki değişimler tüm vücut sağlığımız için önemlidir.

Illinois Üniversitesi’nde yapılan çalışmada araştırmacılar, aynı dayanıklılık egzersizleri eğitiminden geçirilen obez ve zayıf bireylerin bağırsak bakterilerindeki değişimleri incelediler ve önemli farklılıklar tespit ettiler. Düşük vücut yağına sahip kişiler, obez katılımcılara göre daha yüksek oranda faydalı bağırsak bakterileri geliştirdiler ve egzersiz devam ettiği sürece bunu korudular.

Bu nedenle, araştırmacılar, kilo verme ve düzenli egzersizin kanser de dahil olmak üzere birçok kronik hastalık için yeni tedavi yaklaşımlarının kritik bileşenleri haline gelebileceğine inanmaktadır.

Düzenli Egzersiz İnsanlarda ve Farelerde Faydalı Bağırsak Bakterilerini Artırıyor

Illinois Üniversitesi araştırmacıları, çalışmayı gerçekleştirmek için, 6 hafta boyunca düzenli olarak dayanıklılık egzersizi yaptırılan 32 yetişkin katılımcıda, egzersizin bağırsak bakterileri üzerindeki etkisini incelediler.

Olguların 18’i zayıf ve geri kalan 14’ü obezdi,
16’sı kadındı,
Çalışmaya başlamadan önce 32 katılımcı da hareketsiz yaşam tarzına sahipti.

Katılımcılar, 6 hafta süren ve haftada 3 gün olarak gerçekleştirilen denetimli egzersize katıldı. Çalışmanın başında 30 dk ile başlayan egzersizler çalışmanın son haftalarında 60 dk’ya çıkarıldı. Fekal örnekler (dışkı örnekleri) 6 haftalık egzersiz programından önce ve sonra katılımcılardan toplandı. Katılımcılara, çalışma süresince beslenme alışkanlıklarından hiçbirini değiştirmemeleri yönünde talimat verildi.

İlk 6 haftalık egzersiz programının tamamlanmasının ardından, katılımcılar 6 hafta boyunca sedanter (hareketsiz) bir yaşam tarzına geri döndüler ve daha sonra araştırmacılar tekrar fekal örnekler aldı.

Araştırmanın sonucunda araştırmacılar, deneklerin bağırsak bakterilerinde değişim gözlemlediler. Ancak bu değişimler katılımcılar arasında farklılık gösterdi. Kısa zincirli yağ asitlerinin (özellikle bütirat) dışkı konsantrasyonları, zayıf olan katılımcıların bağırsaklarında artmıştır, ancak obez bireylerin bağırsaklarında artmamıştır.

Kısa zincirli yağ asitlerinin metabolizmayı geliştirdiği ve vücuttaki inflamasyonu azalttığı bilinmektedir ve bunlar bağırsağın üstündeki hücreler için temel enerji kaynağıdır. Bunun yanında, katılımcıların bağırsak bakterilerindeki yararlı değişikliklerin neredeyse tümü, altı haftalık sedanter yaşama dönülmesinden sonra kayboldu.

Bu çalışmada ayrıca zayıf ve obez kişilerin mikrobiyomlarının egzersize verdiği cevap arasındaki açık farklar gözlemlenmiştir. Bu çalışmalar, egzersizin bağırsak üzerindeki etkilerini, diyet ya da diğer faktörlerden bağımsız olarak inceleyen ilk çalışmalar olması yönüyle de önem taşır.

İnflamasyondaki Azalma İyileşmeyi Teşvik Ediyor

Araştırmacılar daha önce laboratuvar fareleri kullanarak benzer bir çalışma yapmış ve benzer sonuçlar bulmuşlardır. Bu deney için, fareler, bazıları hareketsiz kalırken, bazılarının hareket etmesine izin verilen iki gruba ayrıldı. Daha sonra, tüm bu farelerin bağırsak malzemesi(mikrobiyomları), diğer mikroorganizmalardan arındırılmış (gnotobiyotik) ve bağırsakta iritasyona ve inflamasyona neden olduğu bilinen bir maddeye maruz bırakılmış farelere nakledildi. Hareketli olan farelerden gelen bağırsak içeriğine sahip fareler , daha az iltihaplanma geçirdiler ve doku hasarına karşı koyma ve iyileşme açısından sedanter (hareketsiz) farelerden daha iyi oldukları gözlendi.

Faydalı Bağırsak Bakterilerinin Etkileri

Geçmişte yapılan benzer araştırmalar, faydalı bağırsak bakterilerinin vücut üzerinde birçok olumlu etkiye sahip olabileceğini bulmuştur:

Daha iyi bağışıklık sistemi;
Daha iyi ruh hali ve zihinsel sağlık;
Enerji seviyelerinin artması;
Daha iyi kolesterol seviyeleri;
Düzenlenmiş hormon seviyeleri;
Mantar enfeksiyonlarının azalması;
Sağlıklı bir kiloda kalmaya yardımcı;
Daha iyi ağız sağlığı
Daha uzun yaşam beklentisi.

Yapılan çalışmalar düzenli egzersizin bağırsak bakterileri üzerindeki etkisini ortaya koymuştur. Bağırsak bakterilerini iyileştirmenin diğer yolları arasında şunlar yer alır. Sağlıklı beslenmenin benimsenmesi, probiyotik almak, stres seviyelerini düşürmek ve kaliteli uyku.